Ziekenhuisapotheken stomen zich klaar tegen start PICS-normering

Aan Elke De Troy, directeur apotheek en kwaliteit Jessaziekenhuis Hasselt, de vraag hoe haar ziekenhuis zich warmloopt tegen 1 januari 2026, een cruciale datum voor de ziekenhuisapotheken. De nieuwe Europese Pharmaceutical Inspection Co-operation Scheme (PICS)-normering komt er dan immers onvermijdelijk aan. Samenwerking op netwerkniveau lijkt zich ook hierop te dringen.

Het is bekend: vanaf januari 2026 moeten de ziekenhuisapotheken met hun bereidingen voldoen aan flink strengere normen. De Pharmaceutical Inspection Co-operation Scheme (PICS)-normering hangt samen met de zeer strikte Good Manufacturing Practices (GMP)-regelgeving voor de vervaardiging van geneesmiddelenproducten.

Zowel de ziekenhuisinfrastructuur als de omgeving in die infrastructuur dient van heel dichtbij gemonitord te worden, weet apotheker De Troy. “Ik denk dan aan testen van de cleanroom en op de producten die je vervaardigt. Dat vergt tevens strengere omkleedprocedures en de inzet van meer personeel voor hetzelfde aantal bereidingen.”

De nieuwe wetgeving mikt op kwaliteitsverhoging. Van de ziekenhuizen vergen de nieuwe spelregels niet alleen enorme investeringen; nog meer impact valt te verwachten op het jaarlijkse exploitatiebudget. “De literatuur spreekt grosso modo van 30% meer personeelsinzet. Qua investeringen draait deze omschakeling om miljoenen, maar dat budget verschilt sterk van de ziekenhuisgrootte”, legt Elke De Troy uit.

Kosten spreiden

Wat er ook van zij, in die wetenschap proberen ziekenhuizen samen te werken om de extra kost te delen. Samen één keten uitbouwen en uitbaten dus. “Met ons netwerk (Andreaz) proberen we dat ook te doen. Ongeveer anderhalf jaar geleden startten Jessaziekenhuis Hasselt, Sint-Franciscus Heusden- Zolder en AZ Vesalius Tongeren een voorstudie op. Op onze organisatie zal dat een sterke impact hebben. Sowieso komt daar heel wat transport bij te pas, waar je de infrastructuur ook plaatst.”

Processen

“Daarnaast moeten we veel aandacht besteden aan de processen als we gepland willen gaan functioneren. Nu volgen we voor oncologiebereidingen het stramien van een dagziekenhuis.” De patiënt wordt ingepland in dagziekenhuis, hij of zij laat bloed trekken, wacht op het resultaat, heeft een consultatie bij de arts om de klinische toestand te beoordelen en op basis daarvan wordt een chemobereiding voorgeschreven door de arts. Vervolgens vertrekt het voorschrift naar de apotheek.

“We werken in Jessa al enkele jaren gepland voor een aantal bereidingen, maar zeker niet voor alle. Wil je die bereidingen meer op voorhand klaar hebben, dan moet het huidige proces wel volledig worden aangepast. Op verschillende manieren kan dat. Enerzijds door wat meer dosissen te standaardiseren en niet voor elke patiënt een individuele dosis te maken (dose banding). Een voorbeeld hier is het Verenigd Koninkrijk dat al 25 jaar zo functioneert. Anderzijds is er ons Belgische model. Dat berekent de lichaamsoppervlakte van een patiënt en op basis daarvan wordt de dosis afgewogen. Maar de literatuur zegt dat de werkwijze van het Verenigd Koninkrijk kwalitatief even goed is. Als je voldoende volume hebt, kan je die ‘bands’ dus op voorhand maken.”

Strategieën afwegen

Verschillende strategieën afwegen qua planbaarheid en stockage is de boodschap. “Een interessante strategie is de volgende: bij een heel individuele bereiding zet je op dag -1 de bloedprik, inclusief telefonische anamnese om in te schatten hoe vlot de patiënt zijn product verdragen heeft. Zo weet je met relatief grote zekerheid dat dezelfde bereiding als die van twee weken voordien mogelijk is. Op de dag zelf ligt dan alles klaar. De patiënt komt eerst bij de arts langs die hoogstwaarschijnlijk tot hetzelfde besluit komt, met name dat voor die bereiding het licht op groen staat.”

“In het zeldzame geval dat die klaarliggende bereiding niet aangewezen lijkt, kan ze wellicht uitgesteld worden. Alleszins zijn je processen zo aanpasbaar dat het mogelijk is om met weinig verliezen veel geplander te werken. De service voor de patiënt zal zeker zo goed zijn of zelfs beter”, besluit de directeur apotheek en kwaliteit van het Jessaziekenhuis.

Dit is een mededeling van de laboratoria MSD. Dit nummer werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van MSD. De inhoud ervan weerspiegelt de opinie van de auteurs en niet noodzakelijk deze van MSD.