Dossier verpleegkundigentekort: Naar oplossingen ten gronde op lange termijn
Overheid en sociale partners zouden alles op alles moeten zetten om voldoende zorgpersoneel te rekruteren. Een oplossing in die lijn vereist een fundamentele aanpak op meerdere fronten. Een van de steeds weerkerende voorstellen is meer flexibilisering.
Hans Maertens en Johan Staes, resp. gedelegeerd bestuurder van werkgeversnetwerk Voka en zorgnetwerk Vlozo, denken in de eerste plaats aan meer flexibiliteit, nieuwe arbeidsvormen en een nieuwe arbeidsorganisatie in de zorg. Vooral meer flexibilisering van de personeelsnormen in de zorg. Het concept van flexijobs in de zorg is het overwegen waard, vinden ze.” En vooral dan flexibilisering van de huidige personeelsnormen in de zorg. Deze gedetailleerde normen – die een flexibel en een modern HR-beleid in de weg staan – zijn er in theorie om de zorgkwaliteit te garanderen. In de realiteit waarborgen ze vooral een beperkte inzetbaarheid van zorgpersoneel en een zinloze concurrentie tussen werkgevers om een steeds kleiner aantal beschikbare werkkrachten met de juiste diploma’s. Hier wordt een groeiend aantal zorgbehoevenden het slachtoffer van.”
Kwaliteitsdebat
In hun betoog gaan ze nog een stapje verder: de zorgkwaliteit zal niet enkel gehandhaafd worden met meer flexibiliteit, ze stijgt. De simpelste zorghandelingen vereisen geen specifieke kennis of diploma’s en ook het aanwezige administratieve en technische personeel of mantelzorgers kunnen die uitvoeren, menen ze. Een extra is dat verzorgenden en zorgkundigen zich dan langer kunnen wijden aan de meer complexe zorg en ondersteuning voor zorgbehoevenden.
Een heel ander geluid weerklinkt bij Filip Haegdorens, ER Nurse teaching Antwerpen, op sociale media. Hij ziet het niet zitten om gewoon anderen in te zetten die geen verpleegkundige zijn om het verpleegkundigentekort op te lossen.” Laten we dan ook geen bouwkundig ingenieurs meer aannemen bij de Vlaamse overheid om onze bruggen te renoveren. Je kan dat toch ook laten doen door niet geschoolden die een training krijgen ‘on the job’? Die kunnen dan evenveel als die dure en hooggeschoolde ingenieurs. Trouwens, een brug controleren op barsten, dat kan toch echt iedereen, niet?”
Hij geeft nog meer tegengas:” Laten we niet in die val trappen en zorgen voor een evenwichtige skill-mix op het terrein met zorgkundigen, HBO-opgeleide zorgverleners, Bachelor verpleegkundigen, gespecialiseerde verpleegkundigen en nurse practitioners.”
Maar nood breekt wet. Daarom zullen opnieuw artsen-specialisten in opleiding en studenten verpleegkunde worden ingeschakeld, ten koste van de kwaliteit van hun opleiding, laat het Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van artsen-specialisten (VBS) weten.” Door hun toewijding dreigen zorgverleners die de overuren opstapelen en geen vakantie opnemen, uitgeput te raken. Wij vragen flexibiliteit in de zorgorganisatie.”
En tot slot: op langere termijn heeft de crisis misschien toch een positief effect want door de aandacht voor gezondheidszorg kozen nooit meer jongeren voor een studierichting in gezondheidszorg. Dat blijkt uit recente (Vlaamse) cijfers: de globale stijging bedraagt 2,7 procent tot 20.234 studenten in opleiding. Specifiek voor verpleegkunde, wat ook het grootste knelpuntberoep is, is er een globale stijging met 2,4 procent met in het totaal 15.297 studenten.
Dit is een mededeling van de laboratoria MSD. Dit nummer werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van MSD. De inhoud ervan weerspiegelt de opinie van de auteurs en niet noodzakelijk deze van MSD.